10 tips voor eten en drinken na een maagverkleining
Na je operatie is het belangrijk om je te houden aan een aantal regels als het op eten neerkomt:
1. Neem de tijd voor je eten
Reken er op dat je 20 tot 30 minuten met eten bezig bent. Ga lekker aan de eettafel zitten, pak een warmhoudbord erbij als je het ongezellig vindt om koud te eten en zet de televisie uit. Geen afleiders dus zodat je geconcentreerd met je eten bezig kunt zijn. Dit zijn overigens de adviezen van de meeste ziekenhuizen. Zoek voor jezelf de manier die het beste voor jou werkt.
2. Kauw lang(zaam) en zorgvuldig
Je eten moet als het ware in je mond opgelost zijn voordat je het doorslikt. Bij een cracker is dat al het geval met bijvoorbeeld vier keer kauwen, bij een stuk rundvlees moet je zeker twintig of dertig keer kauwen. Door je eten pas door te slikken als het vloeibaar is voorkom je afsluitingen en ben je eerder verzadigd. Daarnaast is door de maagverkleining de productie van maagzuur afgenomen. Maagzuur helpt het eten af te breken voordat het van je maag je darmen in gaat. Doordat het hele systeem nu anders werkt vanbinnen, start de vertering al in de mond. Door goed te kauwen komt er meer speeksel vrij en bied je je maag als het ware al wat ‘voor-opgelost’ eten aan.
3. Stop met eten als je een vol gevoel hebt
En dat volle gevoel is in het begin heel lastig te herkennen. De kans is groot dat je dat ook nooit eerder hebt gevoeld. Goed naar je lijf luisteren tijdens het eten is dus heel erg belangrijk om dat gevoel te herkennen.
En dan nog: je lijf geeft aan dat het genoeg is, maar je hoofd ziet dat lekkere eten en verleid je om nóg een hapje te nemen. In het begin is dat heel erg lastig, het is raar dat je lichaam al genoeg heeft aan een véél kleinere hoeveelheid eten dan dat je gewend was voor je operatie.
Er is ook goed nieuws: door hormonen die nu anders gaan werken, heb je ook minder trek. Hierdoor wordt het makkelijker op een gegeven moment om te stoppen met eten. Helaas is dat niet blijvend, met een half tot anderhalf jaar is die extra hulp weer weg en moet je het dus echt hebben van je nieuwe eetgewoontes.
Door op tijd te stoppen met eten én goed te kauwen, voorkom je ook dat de nieuwe aansluiting tussen maag en dunne darm (het geval bij een (mini) gastric bypass) gaat oprekken. Deze aansluiting is maar 1 à 1,5 centimeter in omtrek. Door deze aansluiting constant onder druk te zetten (met te grote hoeveelheden vast eten) kan dat stukje oprekken en zelfs net zo breed worden als je maag. Hierdoor kan je eten in grote(re) hoeveelheden direct vanuit je maag naar je darmen gaan. Dit is ook de reden dat een deel van de mensen na ongeveer een jaar weer in gewicht toeneemt!
4. Drink niet tijdens het eten.
Minimaal een half uur voor en na het eten is het belangrijk om niet te drinken. Dit is omdat het drinken het eten wegspoelt uit je maag richting je dunne darm (met name het geval bij een (mini) gastric bypass) en er hierdoor minder verzadiging optreedt. Je blijft dus honger houden met het risico dat je teveel gaat eten. Bovendien werk je een dumping in de hand, omdat de passage naar de dunne darm versneld wordt door je eten weg te spoelen. Heb je een droge mond of toch de behoefte aan drinken tijdens het eten? Nip dan aan je glas in plaats van dat je een slok neemt. Dat scheelt vaak al.
5. Hou je aan zes eetmomenten per dag
Dus drie hoofdmaaltijden en drie (gezonde) tussendoortjes. Je lichaam went daaraan en je zult zien dat de honger- of trekmomenten tussendoor verdwijnen waardoor de kans op ‘grazen’ (de hele dag door kleine hoeveelheden eten) afneemt.
6. Drink goed
Drink minimaal 1 à 1,5 liter vocht per dag. Dit kan dus zijn: water, koffie, thee, water met een smaakje, frisdrank (zonder koolzuur en suiker), etc.
Voorkom het oprekken van de aansluiting van je maag naar je darmen! Door goed te kauwen, op tijd te stoppen en niet te drinken tijdens het eten voorkom je zoveel mogelijk problemen op termijn: weer in gewicht toenemen!!
Plan je drinkmomenten ook goed in: met zes eetmomenten per dag en daarbij ervan uitgaande dat je minimaal een half uur ervoor en erna niet mag drinken, heb je echt een goede planning nodig.
7. Zorg voor variatie in wat je eet en eet met smaak en plezier
Hoe lekkerder je eet, hoe beter je je gaat voelen en hoe beter je relatie wordt met voeding. Als je smaak verandert, eten blijft hangen of als je misselijk wordt of een dumping krijgt, dan kun je tegenzin gaan krijgen als je alleen al aan eten denkt. Hierdoor kan je in een negatieve spiraal belanden: je gaat steeds minder eten en ook minder gevarieerd.
Daar heb je ook mee te maken als je last krijgt van een allergie, zoals een gluten- of lactose-intolerantie. Blijf zoeken naar wat je wél lekker vindt, waar je helemaal blij van wordt, wat je lichaam wel verdraagt en zoek vooral de afwisseling. Speel met smaken, met structuren, geur en kleur. Maak van elk eetmoment een feestje.
8. Eiwitten, eiwitten, eiwitten en de rest
Eet in elke maaltijd altijd eerst de eiwitten, dan groenten of fruit en pas als je nog ruimte hebt je koolhydraten. Eiwitten zijn essentieel voor je, meer dan de rest van de voedingsstoffen. Door het snelle afvallen en de mogelijke tekorten in je lichaam, krijg je eerder te maken met spierafbraak. Eiwitten voorkomen dat zoveel mogelijk.
Doordat je de koolhydraten als laatste eet, eet je daar minder van. Dus in principe eet je daardoor vaak koolhydraat beperkt.
Qua hoeveelheden eiwitten per dag kun je je gewicht x 0,8 doen. Het getal dat daaruit komt is het aantal gram eiwitten dat je lichaam nodig heeft. Vaak wordt geadviseerd om rond de 80 gram per dag aan te houden. Bekijk ook dit schema met eiwitten per voedingsstof.
De meeste vleesvervangers bevatten ook de noodzakelijke eiwitten. Probeer zoveel mogelijk suikers en vetten te voorkomen in je voeding. Door de maagverkleining kunnen je maag en darmen hier heftig op reageren (je loopt onder andere het risico op een dumping).
9. Wees voorzichtig met alcohol
Het alcoholniveau in je bloed piekt sneller en heviger met een maagverkleining (met name geldt dit bij een gastric bypass). Alcohol blijft ook langer in je lichaam aanwezig. Je kunt dus van hele kleine hoeveelheden al veel sneller dronken worden. Let dus ook op met autorijden: je kunt nu minder drinken om al over de toegestane percentages heen te gaan. Ook ligt een alcoholvergiftiging sneller op de loer.
10. Neem elke dag een vitaminepil
Om tekorten in je voeding te compenseren wordt dringend geadviseerd om dagelijks een vitaminepil te slikken. Bij voorkeur een multivitaminepil die speciaal is ontwikkeld voor iedereen met een maagverkleining. Er zijn meerdere merken op de markt die dit aanbieden, met een verschillende samenstelling en met heel verschillende prijzen. Veel mensen hebben last van ernstige slaperigheid of juist van een gevoel van ‘hyper’ zijn na het slikken van een dergelijke pil. Probeer dan je vitaminepil te slikken op een ander tijdstip, tijdens het eten (met een klein slokje water) of neem de pil in delen in verdeeld over de dag. Bij de meeste merken kun je een proefpakketje bestellen om uit te testen. Een overzicht met vitaminepillen vind je op deze pagina.